UWAGA! Odwiedzasz archiwalną stronę, która wkrótce przestanie działać. Zapraszamy do nowego serwisu pan.pl.

Członkowie Polskiej Akademii Nauk wśród laureatów polskiego Nobla

Na Zamku Królewskim w Warszawie 8 grudnia z udziałem Prezesa PAN prof. Jerzego Duszyńskiego i Wiceprezesa Akademii prof. Edwarda Nęcki odbyła się uroczystość wręczenia nagród Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Nagrody, które cieszą się opinią najważniejszych wyróżnień naukowych w Polsce otrzymali: prof. Bogdan Wojciszke, prof. Jan Kozłowski, prof. Marek Samoć oraz prof. Józef Spałek.

Fundacja swoje nagrody, nazywane często „polskim Noblem“, przyznaje za szczególne osiągnięcia i odkrycia naukowe, które przesuwają granice poznania i otwierają nowe perspektywy poznawcze oraz wnoszą wybitny wkład w postęp cywilizacyjny i kulturowy naszego kraju. Nagrody przyznawane są w czterech obszarach: nauk o życiu i o Ziemi,  nauk chemicznych i o materiałach, nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich oraz nauk humanistycznych i społecznych.
W tym roku „polskie Noble“ zostały przyznane po raz dwudziesty piąty. Statuetki i czeki w wysokości 200 tys. zł otrzymali:
Prof. Bogdan Wojciszke z SWPS Uniwersytetu Humanistycznospołecznego, członek rzeczywisty PAN –  w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych za opracowanie modelu sprawczości i wspólnotowości jako podstawowych wymiarów poznania społecznego. Jego model dwuwymiarowego poznania społecznego stał się dominującą teorią nowoczesnej psychologii społecznej. Dzięki tej koncepcji mozna badać stereotypy, uprzedzenia oraz relacje w grupie i pomiędzy grupami.
Prof. Jan Kozłowski z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, członek korespondent PAN – w obszarze nauk o życiu i o Ziemi za sformułowanie i eksperymentalną weryfikację teorii wyjaśniającej „różnorodność strategii życiowych organizmów jako efektu optymalnej alokacji zasobów“. Opracowana przez niego teoria tłumaczy ogromne zróżnicowanie czasu dojrzewania, wielkości ciała osobników dorosłych i budujacych je komórek, jak również długości życia organizmów życia.
Prof. Marek Samoć z Politechniki Wrocławskiej – w obszarze nauk chemicznych i o materiałach za badania materiałów nanostrukturalnych dla optyki nieliniowej. Dzięki efektom odkrytym przez naukowca nowe materiały, znajdujace zastosowania w fotonice, mogą usprawnić przesyłanie i przetwarzanie informacji. Badania otworzą też drogę dla tańszych, wydajniejszych i bardziej ekologicznych ogniw elektrycznych trzeciej generacji.
Prof. Józef Spałek z Uniwersytetu Jagiellońskiego – w obszarze nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich za badania układów silnie skorelowanych, a w szczególności za sformułowanie modelu t-J. Wyniki badań naukowca i jego zespołu nad nadprzewodnictwem wysokotemperaturowym są już teraz użyteczne m.in. przy projektowaniu różnego rodzaju urządzeń diagnostycznych w medycynie.