Instytucja PAN

Wydział Nauk Medycznych Polskiej Akademii Nauk w czasie sesji plenarnej w dniu 18 listopada 2010 przyznał w drodze tajnego głosowania wyróżnienia i nagrody naukowe Wydziału.

Medal im. Jędrzeja Śniadeckiego przyznano prof. dr Jolancie Gutkowskiej z Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu w Montrealu, za wybitne osiągnięcia naukowe w dziedzinie endokrynologii, a zwłaszcza za badania nad działaniem angiotensyny i peptydu natriuretycznego (ANP), otwierające nową strategię leczenia chorób układu krążenia.

Nagrodę naukową im. Jędrzeja Śniadeckiego przyznano zespołowi z Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN w Warszawie, w składzie: prof. dr hab. Krystyna Domańska-Janik, prof. dr hab. Barbara Łukomska, dr hab. Leonora Bużańska i dr n. med. Mirosław Janowski. Podstawą do przyznania nagrody jest cykl 9 prac opublikowanych w renomowanych czasopismach (łączny IF = 30.792). Prace dotyczą izolowania z krwi pępowinowej komórek macierzystych o charakterze neuronalnym, które następnie zostały zastosowane w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych (modele zwierzęce) i uszkodzeń mózgu. Badanie cechuje znaczny stopień oryginalności i wysoka jakość merytoryczna. Część badań wykonano we współpracy z placówkami zagranicznymi, jednak wiodącymi badaczami są Polacy.

Nagrody naukowe Wydziału

1. Nagrodę indywidualną przyznano dr hab. Krystynie Chrzanowskiej z Instytutu „Pomnik Zdrowia Dziecka" w Warszawie, za badania dotyczące chorób genetycznie uwarunkowanych niestabilnością chromosomową. Podstawą dla przyznania nagrody jest cykl 4 prac, opublikowanych w czasopismach o wysokim standardzie (IF=17.8). Opisano nieznaną dotychczas chorobę, w której występują zarówno niedokrwistość Frankoniego (zależna od łamliwość chromosomów indukowana mitomycyną C) jak i zespół Robertsa (zależny od kohezynopatii - przedwczesnego rozdzielenia się chromatyd siostrzanych). Wieloletnie badania doprowadziły do wykrycia białka zależnego od dwuallelicznej mutacji genu DDX11/ChIR1. Autorzy zaproponowali nazwanie tej nowo wykrytej choroby Warsaw Breakage Syndrome (WABS). Przeprowadzono również analizę predyspozycji dzieci do występowania medulloblastoma i astrocytomma (guzów wywodzących się z układu nerwowego) w zależności od mutacji w genach NBN. Dr hab. Krystyna Chrzanowska jest inicjatorką i głównym wykonawcą tych badań.
2. Zespołową Nagrodę Naukową Wydziału przyznano zespołowi z Instytutu Farmakologii Polskiej Akademii Nauk w Krakowie w składzie: dr hab. Małgorzata Filip, dr Magdalena Zaniewska i dr Małgorzata Frankowska za cykl 6 prac, opublikowanych w czasopismach o wysokim IF (16.898). Prace dotyczą przedklinicznych badań mechanizmów powstawania uzależnień od kokainy i nikotyny. W badaniach wykazano, że w mechanizmie powstawania uzależnień poza układami dopaminowym i glutaminergicznym uczestniczą także inne układy neuroprzekaźnikowe w mózgu. Wykazano, że uzależnienie od kokainy i głód kokainowy wynika ze zmian neuroadaptacyjnych receptorów GABA B, a ligandy tych receptorów hamują reakcje depresyjne po odstawieniu kokainy. Wykazano również, że kokaina wywołuje zmiany w mózgu w zakresie transmisji GABA B--ergicznej, powodujące kompulsywne poszukiwanie leku i nawrót do uzależnienia , co wskazuje na możliwość leczenia przy użyciu ligandów receptorów GABA B. W innych wyróżnionych pracach zwrócono uwagę na wpływ ligandów receptorów serotoninowych (5-HT 2A i 5HT 2C) na zachowania wywołane u zwierząt podawaniem nikotyny. Proponuje się wykorzystanie agonistów receptorów serotoninowych w hamowaniu nałogu nikotynowego.
3. Zespołową Nagrodę Naukową Wydziału przyznano zespołowi z Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im M. Mossakowskiego PAN w Warszawie, w składzie: dr Marta Kuczeriszka, dr Agnieszka Walkowska, prof. dr Janusz Sadowski dr hab. Elżbieta Kompanowska-Jezierska. Nagrodzono cykl 5 prac opublikowanych w czasopismach o wysokim IF (14.578). Badania dotyczyły roli ATP, tlenku azotu (NO) i kwasów epoksyeikozatrienowych w regulowaniu ciśnienia tętniczego i wydalania jonów sodu. Zwrócono również uwagę na rolę metabolitów cytochromu P-450 w tym procesie oraz rolę nerwów nerkowych i NO w uwalnianiu reniny w odpowiedzi na zwiększoną podaż sodu.

1. Magdalena Świątek studentka Wydziału Chemii Politechniki Wrocławskiej, od kilku lat pracująca w kole naukowym przy Zakładzie Mikrobiologii IIiTD im. L. Hirszfelda PAN we Wrocławiu, pod kierunkiem prof. J. Zakrzewskiej-Czerwińskiej. Wyróżnienie przyznano na podstawie opublikowanej pracy „SMC Protein-Dependent Cromosome Condensation during Aerial Hyphnal Developement in Streptomyces" (J.Bact., 2009: 310-319). M Świątek jest również autorką pracy o strukturze chromosomów bakteryjnych (Post.Hig.Med.Dośw., 2007, 61: 534-540), uczestniczyła w kilku konferencjach naukowych. Wniosek o wyróżnienie przedstawił dyrektor IIiTD we Wrocławiu, prof. dr J. Szepietowski.
2. Wojciech Błogowski, student Wydziału Lekarskiego PAM w Szczecinie od kilku lat pracujący w kole naukowym. Podstawą do wyróżnienia są trzy prace opublikowane w ANZ J.Surg. i w Nephrol. Dial.Transpl. W. Błogowski był jedynym studentem wśród autorów i wyróżnił się w przygotowywaniu pracy i w udziale w badaniach. Napisał również artykuł o przeszczepianiu znacznych fragmentów twarzy ludzkiej. Z wnioskiem o wyróżnienie wystąpiła prorektor PAM prof. dr B. Wiszniewska.
3. Marcin Hellmann, student Wydziału Lekarskiego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. pracujący w kole naukowym, a obecnie odbywający staż w Uniwersytecie w Grenoble. M. Hellmann jako jedyny student jest współautorem dwóch opublikowanych prac (Microvascular Research 2010 i Brit.J.Pharmacol. 2010), dotyczących mikrokrążenia w skórze. Dołączono również pochlebną opinię o pracy M. Hellmanna w Grenoble. Z wnioskiem o wyróżnienie wystąpiła prorektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego prof. B. Kamińska.
4. Paweł Matusik, Krzysztof Tomaszewski, Katarzyna Chmielowska, Jan Nowak studenci Wydziału Lekarskiego CM-UJ w Krakowie, pracujący w kole naukowym przy Katedrze i Klinice Chorób Wewnętrznych i Gerontologii. Podstawą wyróżnienia są trzy prace: jedna wydrukowana w „Gerontologii Polskiej" i dwie zaakceptowane do druku. Współautorami tych prac są również opiekunowie prac, nieobjęci wnioskiem. W badaniach zespół zajął się stanem zdrowia pensjonariuszy domów opieki społecznej, w wieku od 66 do 101 lat. Zwrócono uwagę na zespół osłabienia często występujący w tej grupie oraz zagrożenia wynikające z zaburzeń krążenia. Badania były prezentowane w czasie studenckiej konferencji naukowej i zostały nagrodzone. Z wnioskiem o wyróżnienie wystąpiła prof. dr B. Tobiasz - Adamczyk, pełnomocnik Rektora UJ ds. dydaktyki w CM.
5. Edyta Szymańska, Sylwia Szymańska, studentki I Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, pracujące w kole naukowym przy Klinice Gastroenterologii, Hepatologii i Immunologii Instytutu „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka" w Warszawie.
   Podstawą wyróżnienia są dwie prace przyjęte do druku w Annals of Diagnostic Paediatric Pathology: „Pathogenesis of inflammatory bowel disease-etiology and prevention" (współautorką jest Sylwia Szymańska) oraz „Novel strategies for the treatment of inflammatory bowel disease according to pathogenesis of IBD" (współautorką jest Edyta Szymańska). Uczestniczyły w przygotowaniu bazy danych, na podstawie materiału kliniki, dotyczącego nieswoistych zapaleń jelita u dzieci. Z wnioskiem o wyróżnienie wystąpił prof. dr Jerzy Socha zastępca przewodniczącego Komitetu Nauki o Żywieniu Człowieka PAN.

Warszawa, dnia 22 listopada 2010 r.

/-/ Prof. dr hab. Wojciech Kostowski,
Przewodniczący Wydziału VI Nauk Medycznych PAN