Instytucja PAN

Delegacja PAN gościła na zaproszenie Ambasady Polski w Szwecji, która przy czynnym udziale Ambasadora, pana Wiesława Tarki, zorganizowała serię spotkań z przedstawicielami czołowych instytucji naukowych. Podczas dwudniowej wizyty była okazja poznać strukturę i profile m.in. Uniwersytetu w Uppsali, Instytutu Karolinska oraz Szwedzkiej Królewskiej Akademii Nauk Inżynieryjnych. Podpisano także aktualizację porozumienia o współpracy między PAN a Królewską Szwedzką Akademią Literatury, Historii i Starożytności

Głównym celem wizyty prof. Jerzego Duszyńskiego w Szwecji wraz z delegacją było nawiązanie kontaktów z kierownictwem kluczowych jednostek naukowych. Ponadto strona polska była zainteresowana priorytetami działań i kierunkami rozwoju nauki w Szwecji. Spotkania nakierowane były także na poinformowanie o planowanych i realizowanych projektach oraz na omówienie możliwości dalszej współpracy. Przez stronę polską prezentowane były aktywności prowadzone w obrębie PAN, takie jak współpraca z zagranicznymi jednostkami, utworzony w styczniu br. Instytut Studiów Zaawansowanych PIASt, działania Biura ds. Doskonałości Naukowej PAN, najważniejsze osiągnięcia naukowe, w szczególności plany utworzenia Uniwersytetu PAN, złożonego z wiodących instytutów. Ponadto Prezes PAN opisał, przy wsparciu danych bibliometrycznych, sytuację i szanse rozwoju nauki w naszym kraju.

Delegacja złożyła wizytę w Królewskiej Szwedzkiej Akademii Literatury, Historii i Starożytności, gdzie z prof. Andreasem Cullhedem, Prezesem Akademii, rozmawiano m.in. o zagadnieniu prowadzenia badań z zakresu humanistyki w językach narodowych i coraz mocniejszym wymogu tworzenia publikacji w języku angielskim. Ponadto obie strony podpisały zaktualizowane porozumienie o współpracy, zakładające m.in. aktywne uczestnictwo w międzynarodowych konferencjach oraz indywidualne wizyty naukowców w obu krajach.

Prezes PAN spotkał się także w siedzibie Szwedzkiej Królewskiej Akademii Nauk Inżynieryjnych (IVA) m.in. z prof. Bjorna O. Nilssonem, Prezsem IVA, który opowiedział o działalności kierowanej przez siebie Akademii. Ze szczególnym zainteresowaniem delegacji spotkały się plany utworzenia specjalnego centrum nauk o życiu w sztokholmskiej dzielnicy Hagastaden w północnej części Sztokholmu. W ramach tej inicjatywy do 2025 roku ma powstać prężne środowisko badawcze, wspierające działania z obszaru nauk o życiu. W działania zaangażowany jest Uniwersytet Sztokholmski, Instytut Karolinska i Królewski Instytut Technologiczny (KTH) wraz z władzami miast Sztokholmu i Solnej. Ponadto rozmowy dotyczyły promowania innowacji oraz dokonywanych inwestycji z obszaru nauk o życiu w Szwecji.

Spotkanie w Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk z Prezes, prof. Christiną Moberg, było skoncentrowane na porównaniu struktury i charakterystyki obu akademii. Wymieniano się doświadczeniami związanymi z pracami i obowiązkami członków Akademii. Pani Profesor opowiedziała także pokrótce o procedurze konsultacji prowadzących do wyboru nominowanych kandydatów do nagrody Nobla z chemii, które to wyróżnienia są rokrocznie przyznawane w wyniku decyzji członków Akademii.

Spotkano się także z rektorami dwóch czołowych uczelni. Na Uniwersytecie w Uppsali delegacja została przyjęta przez rektor, prof. Evę Åkesson, która opisała m.in. priorytety badawcze uczelni oraz kluczową rolę współpracy między wydziałami i dziedzinami w jej obrębie. Strona szwedzka była natomiast żywo zainteresowana przedstawionymi możliwościami współpracy poprzez Centrum Badawcze PAN „Konwersja Energii i Źródła Odnawialne” w Jabłonnie. Dowiedziano się także o specyfice działania Science for Life Laboratory (SciLifeLab), czyli narodowego centrum biologii molekularnej, nakierowanej głównie na obszary związane ze zdrowiem oraz badaniami środowiska. Powstanie Centrum jest wynikiem bliskiej współpracy Uniwersytetu Sztokholmskiego i w Uppsali wraz z Instytutem Karolinska i KTH, a o szczegółach działania opowiedział prof. Ulf Gyllensten, wicedyrektor centrum ze strony Uniwersytetu w Uppsali.

W Instytucie Karolinska Prezesa PAN podjęła rektor, prof. Karin Dahlman-Wright. Oprócz przybliżenia sposobu działania obu uczelni udało się także porozmawiać o sytuacji wspierania zdolnych badaczy z zagranicznych jednostek naukowych.

Oprócz wizyt w instytucjach naukowych spotkano się z Ambasadorami w Szwecji kilku krajów: Łotwy, Węgier, Belgii, Estonii, Szwajcarii i Austrii, a także Ewą-Louise Erlandsson-Slorach, przewodniczącą Rady Miasta Sztokholmu, Tobiasem Billströmem, byłym wicemarszałkiem szwedzkiego parlamentu oraz dyrektorkami Szwedzkich Rad ds. Zdrowia oraz ds. Środowiska.

Prezes PAN miał także okazję poznać społeczność polskich naukowców, którzy swoje prace badawcze prowadzą w szwedzkich jednostkach. Delegacja uczestniczyła w otwartej części spotkania Stowarzyszenia „Suecia Polonia bro”, które istnieje od 2006 r. i skupia około 40 profesorów pochodzących z Polski. Naukowcy pracują na szwedzkich uczelniach i reprezentują szerokie spektrum dziedziny nauki: od humanistyki i nauk społecznych, przez nauki o życiu, po reprezentantów fizyki. Przewodniczącym stowarzyszenia jest prof. Wacław Gudowski, pracujący na KTH. Profesorowie podzielili się m.in. swoimi spostrzeżeniami i poradami dotyczącymi procesu składania wniosków do ERC.

Udało się także porozmawiać z młodszym pokoleniem badaczy, czyli reprezentantami doktorantów oraz post-docami. Kilkoro z nich, zatrudnionych na Uniwersytecie w Uppsali, zreferowało pokrótce prowadzone przez siebie projekty badawcze. Natomiast z polskimi pracownikami Instytutu Karolinska rozmawiano m.in. o potrzebach badaczy rozpoczynających karierę naukową oraz ich planach powrotu do Polski.

Podczas spotkań każdorazowo poruszana była także tematyka grantów z Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych – ERC. Szwedzkie instytucje mogą pochwalić się niemałymi sukcesami: gościły lub goszczą dotychczas łącznie niemal 250 projektów ERC, co sytuuje kraj na 10. miejscu pod względem ogólnej liczby grantów wśród wszystkich państw włączonych w program.

W skład delegacji odwiedzającej Szwecję w dniach 15-17 marca br. oprócz prof. Jerzego Duszyńskiego, Prezesa PAN, weszli ponadto prof. Paweł Rowiński, wiceprezes PAN, odpowiedzialny m.in. za nadzór nad działaniami Biura ds. Doskonałości Naukowej PAN, oraz Marta Kotwica-Grejciun, reprezentantka tego Biura.

opracowała: Marta Kotwica-Grejciun