UWAGA! Odwiedzasz archiwalną stronę, która wkrótce przestanie działać. Zapraszamy do nowego serwisu pan.pl.

Stanowisko Rady Kuratorów Wydziału I w sprawie nowelizacji ustawy o finansowaniu nauki z 15.01.2015

W wyniku nowelizacji Ustawy o finansowaniu nauki (z 15 stycznia br.) finansowanie publikacji ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego stało się niemożliwe poza paroma wyjątkami (digitalizacja, wersje online, recenzenci zagraniczni, międzynarodowa rada naukowa, numery angielskojęzyczne; art. 25, ust. 4 a). W odpowiedzi na głosy sprzeciwu wobec tych rozwiązań ministerstwo wyjaśniło, iż koszty publikacji powinny być pokrywane z dotacji statutowej lub ze środków grantowych. I że poprzedni sposób finansowania publikacji nie zawsze wspierał tytuły wartościowe. Uważamy te wyjaśnienia, i co ważniejsze, kierunki nowelizacji za niewłaściwe, często spóźnione i ogólnie niekorzystne dla środowiska naukowego:

  1. Dotacje statutowe, w przypadku wielu jednostek naukowych ciągle malejące, są niewystarczające w stosunku do potrzeb; powiększanie listy wydatków o koszty związane z publikacją książek i czasopism ograniczy ilość i jakość publikacji.
  2. Obniżeniu ulegnie poziom redakcyjny i edytorski wydawnictw.
  3. Do grantów można włączyć, co oczywiste, pozycje związane z tematem projektu, tylko wyjątkowo mogą znaleźć się tam czasopisma. Nie jest powiedziane, że otrzymanie grantu gwarantuje wysoki poziom związanych z nim publikacji; czasami jest wręcz odwrotnie: posiadanie pieniędzy i uproszczona w tym przypadku procedura recenzowania prowadzi do wydawania materiałów niskiej wartości. Jest to zjawisko nowe i warto je monitorować.
  4. Czasopisma i książki wydawane są nie tylko przez te instytucje, którym przysługuje dotacja statutowa. Wydawcami są także fundacje, towarzystwa naukowe i inne organizacje, nie korzystające z dotacji statutowej, lecz uprawnione dotąd do występowania o dotacje ministerialne. Nowelizacja przekreśliła ten typ działalności.
  5. To ministerstwo rozdzielało dotąd środki na publikacje; zamiast szukać lepszych, wyrazistszych, ostrzejszych kryteriów przyznawania dotacji, zlikwidowano problem, wycofując się w ogóle z finansowania.
  6. Położenie wagi na digitalizację, wersje online, zagraniczne rady i recenzentów jest spóźnione o kilka lat; większość redakcji dawno te dezyderaty ministerialne zrealizowała.

Rada Kuratorów Wydziału I zwraca się do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego z prośbą o podjęcie działań, które znosiłyby skutki niefortunnej nowelizacji poprzez przywrócenie finansowania publikacji ze środków ministerialnych. O formie i zasadach przyznawania dotacji wydawniczych jesteśmy gotowi rozmawiać.