Najnowsze informacje o działalności Instytutu Badań Literackich PAN
1) Miło nam poinformować o powstaniu nowego pisma instytutowego:
www.widok.ibl.waw.pl/, redagowanego przez grupę badaczy zainteresowanych relacjami literatury i kultury wizualnej.
"Widok" z pozoru brzmi neutralnie. Jest lub zjawia się przed oczami, gdziekolwiek się zwrócą, niekiedy wymaga jedynie skupienia uwagi. W pierwszym znaczeniu definicji podanej w Uniwersalnym słowniku języka polskiego (2003, t. 4, s. 415) łączy się ze sobą "widziana przestrzeń" i "krajobraz", w drugim - "obraz, wygląd czyjś lub czegoś" z "widzeniem kogoś lub czegoś". Przywoływane są także użycia metaforyczne ("mieć widoki na coś") lub wskazujące na celowe działania związane z widzeniem ("wystawić coś na widok", "punkt widokowy"). Ten normatywny zapis ujawnia zatem splot charakterystyczny dla myślenia o praktykach wizualnych: złudzenie bezwiednego widzenia nakłada się na widzenie rozumiane jako aktywność, świadoma praktyka patrzenia; "widok" jako przestrzeń obejmowana wzrokiem, spotyka się z "obrazem" opisującym przestrzeń wyróżnioną ramą i obarczoną "różnicą ikoniczną", czyli naddatkiem znaczenia; "widok" jako niezdefiniowany dystans, dopełniany jest przez "widok", którego elementem sami możemy się stać; "widok" jako ustanawiane za pomocą wzroku miejsce skupienia w każdej chwili zmienić się może w przestrzeń błądzenia i nieostrości.
Tworząc pismo zatytułowane "Widok" chcemy zająć się właśnie tym splotem, jego rozwikływaniem, wyciąganiem z niego pojedynczych wątków i motywów, ale też dostrzeganiem całej jego złożoności. Chcemy podejmować refleksję jednocześnie nad tym, jak widzenie problematyzowane jest we współczesnej teorii i badaniach humanistycznych, jak i nad tym, jak aktualizowane jest w różnego rodzaju praktykach, zarówno codziennych, jak i artystycznych.
Wreszcie, pisząc o obrazach, pamiętamy, że ich sensy dopełniają lub podkreślają zwykle słowa, że słowa i obrazy przeglądają się w sobie, a także o tym, że literatura i słowo pisane nie tylko służą refleksji o widzeniu, ale same są jego ekspresją i zapisem, a kategoria spojrzenia jest podstawowa dla struktury także literackiej narracji.
Mamy za sobą studia w dziedzinie filologii polskiej, kulturoznawstwa, filozofii, historii sztuki, a także studia artystyczne. Jako przestrzeń uzgodnienia - czy raczej uzgadniania - stanowisk wskazujemy "kulturę wizualną". Pojęcie to rozumiane jest przez nas po pierwsze w ujęciu antropologicznym, po drugie - takim, które nie tyle uprzywilejowuje wzrok, ile wybiera perspektywę wizualności jako istotną i inspirującą. Nie ma bowiem, jak sądzimy, żadnego punktu, z którego roztacza się panorama jakiejś całości kulturowej - widok zawsze wynika z patrzenia pod kątem.
Zespół Redakcyjny
2) I edycja Konkursu im. Inki Brodzkiej-Wald na pracę doktorską z dziedziny humanistyki, poświęconą współczesności Do 15 marca 2013 r. trwa nabór zgłoszeń do Konkursu im. Inki Brodzkiei-Wald.
Konkurs dotyczy prac doktorskich z dziedziny humanistyki, poświęconych współczesności, obronionych w 2012 roku.
Pula nagród w pierwszei edycii Konkursu wynosi aż 10 000 zł!
3) 10 lutego 2013 roku odeszła śp. Profesor Jadwiga Czachowska.
Książką ofiarowaną Profesor Czachowskiej na dziewięćdziesiątą rocznicę urodzin przez przyjaciół, współpracowników, uczniów była publikacja "Nasze pierwsze lata. Wspomnienia dokumentalistów IBL PAN. Książka ofiarowana Profesor dr hab. Jadwidze Czachowskiej na dziewięćdziesiątą rocznicę urodzin przez przyjaciół, współpracowników, uczniów" pod redakcją Ewy Głębickiej i Alicji Szałagan. Tekst publikacji dostępny jest już online na stronie ibl.waw.pl.