Laureaci nagród Prezesa Rady Ministrów za działalność naukową
Wśród tegorocznych laureatów nagród Prezesa Rady Ministrów za działalność naukową, naukowo-techniczną lub artystyczną znaleźli się młodzi naukowcy z instytutów Wydziału I PAN oraz przewodniczący Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN. Nagrody Premiera przyznawane są raz w roku za: dorobek naukowy, osiągnięcia naukowo-techniczne, rozprawy habilitacyjne i rozprawy doktorskie. W roku 2016 przyznano w sumie 44 nagrody.
Nagrodę za dorobek naukowy otrzymało sześciu naukowców, w tym prof. dr hab. Bogusław Śliwerski, pedagog, kierownik Katedry Teorii Wychowania Uniwersytetu Łódzkiego, profesor zwyczajny w Katedrze Podstaw Pedagogiki Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, przewodniczący Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN. Zainteresowania naukowe prof. Bogusława Śliwerskiego skupiają się wokół interdyscyplinarnych badań oświatowych z obszaru innowacji pedagogicznej, pedagogiki porównawczej i makropolityki w zakresie szkolnictwa wyższego, powszechnego oraz alternatywnego. Prof. Śliwerski zajmuje się również rekonstrukcją współczesnych teorii i nurtów wychowania. Prof. Śliwerski jest autorem wielu znaczących prac z zakresu pedagogiki, do najważniejszych należą: Edukacja (w) polityce. Polityka (w) edukacji (Kraków 2015); Diagnoza uspołecznienia publicznego szkolnictwa III RP w gorsecie centralizmu (Kraków 2013); Współczesna myśl pedagogiczna. Znaczenie. Klasyfikacje. Badania (Kraków 2009), Współczesne teorie i nurty wychowania (Kraków 1998, IV wyd. 2006) oraz Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu (Gdańsk 2007). Prof. Bogusław Śliwerski jest członkiem Centralnej Komisji do spraw Stopni i Tytułów Naukowych, w bieżącej kadencji (2013-2016) pełni funkcję przewodniczącego Sekcji I Nauk Humanistycznych i Społecznych. Prof. Śliwerski został odznaczony m.in. Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz Złotym Krzyżem Zasługi; jest honorowym profesorem Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie oraz Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, a także doktorem honoris causa Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej.
Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za rozprawę habilitacyjną otrzymał m.in. pracownik Instytutu Filozofii i Socjologii PAN dr hab. Marcin Bukała za pracę Risk and Medieval Negotium. Monografia dr hab. Marcina Bukały jest pierwszym tak szerokim opracowaniem w literaturze światowej poświęconym średniowiecznym poglądom na ryzyko w przedsięwzięciach gospodarczych. Zasadniczą zasługą autora jest pokazanie na podstawie badań źródłowych, w jaki sposób podejmowanie ryzyka było wiązane z moralną legitymizacją zysku w poszczególnych rodzajach działalności gospodarczej. Autor wykazał przy tym – co ma istotne znaczenie analityczne – że w badanych tekstach odróżniano ryzyko przedsięwzięć gospodarczych od innych rodzajów ryzyka (np. transportowego), którym nie przypisywano już takiego znaczenia w kontekście etyki. Badany problem podejmowany jest w kontekście rozwijanych w epoce poglądów na przedsiębiorczość. Książka oparta jest na wnikliwych analizach tekstów źródłowych, w tym dostępnego jedynie w rękopisach dzieła Chiara z Florencji. Ukazała się w prestiżowym wydawnictwie Fondazione Centro Italiano di Studi sul Alto Medioevo, z wprowadzeniem bolońskiego historyka Paolo Prodiego. Publikacja została dofinansowana przez Uniwersytet Boloński ze środków projektu EHTICA-NEGOTIUM.
Dr hab. Marcin Bukała jest profesorem nadzwyczajnym w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, w Zakładzie Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej. Specjalizuje się w historii etyki gospodarczej oraz w historii kultury średniowiecza. Opublikował m.in. monografię ‘Oeconomica Mediaevalia’ of Wrocław Dominicans. Library and Studies of Friars, and Ethical-Economic Ideas: The Example from Silesia (2010) oraz nową edycję źródłową traktatów Mateusza z Krakowa O nabywaniu i przekazywaniu dóbr: podstawowe pojęcia, lichwa i etyka kupiecka (2011) wraz z ich pierwszym polskim przekładem. Dr hab. Marcin Bukała zrealizował projekty badawcze dotyczące takich zagadnień jak: etyka przedsiębiorczości w późnym średniowieczu (Uniwersytet Boloński, 2005–2007), etyka pracy w tej epoce (IFiS PAN, 2008–2011) oraz polskie koncepcje w kwestii obrotu rentą w XV w. (IFiS PAN, 2012-2015). Obecnie przygotowuje edycję ks. IV komentarza Pawła z Worczyna do Arystotelesowej Etyki nikomachejskiej w ramach projektu Corpus Philosophorum Polonorum.
Laureatką Nagrody Prezesa Rady Ministrów za rozprawę doktorską została m.in. dr Aleksandra Hallmann-Mikołajczak z Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN.
Rozprawa doktorska dr Aleksandry Hallmann-Mikołajczak The Representation of Private Costume in Egyptian Art from the 25th to the 31st Dynasty jest pierwszym kompleksowym studium stroju egipskiego przedstawianego w prywatnej sztuce egipskiej w okresie pomiędzy XXV i XXXI Dynastią (ok. 750-332 p.n.e.). Istotą pracy jest analiza relacji pomiędzy przedstawieniem, autoprezentacją i kulturą materialną, z uwzględnieniem porównań międzykulturowych oraz etnograficznych. Poza głównym materiałem źródłowym, którym są przedstawienia Okresu Późnego, w pracy analizowane są także zachowane tekstylia oraz źródła pisane. Dysertacja porusza m. in. kwestię relacji między przedstawieniem stroju a tkaninami pochodzącymi z wykopalisk, ponadto, ujednolica nomenklaturę części stroju i klasyfikuje przedstawienia ubrań, co ułatwia datowanie zabytków. Ważnym aspektem analizy stroju Okresu Późnego jest jego osadzenie w ścisłych ramach chronologicznych, geograficznych, a także społecznych. Praca analizuje w jakim stopniu strój może ukazywać zależności społeczne i być wyznacznikiem tożsamości kulturowej oraz etnicznej.
Dr Aleksandra Hallmann-Mikołajczak jest adiunktem w Instytucie Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN, obroniła pracę doktorską w Instytucie Archeologii Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego w 2015 roku. Dr Aleksandra Hallman-Mikołajczak jest laureatką stypendium ufundowanego przez National Endowment for the Humanities (USA) przy American Research Center in Egypt w Kairze, a także stypendium doktorskiego Etiuda 1 Narodowego Centrum Nauki, stypendium American-Polish Research Fellowship przyznawanego przez University of Notre Dame (Indiana, USA) oraz stypendium Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW w Kairze, które otrzymała trzykrotnie. Dr Aleksandra Hallman-Mikołajczak jest członkiem Polsko-Egipskiej Archeologiczno-Konserwatorskiej Misji w Świątyni Hatszepsut w Deir el-Bahari, gdzie zajmuje się analizą tkanin oraz ikonografią stroju królewskiego oraz misji epigraficzno-archeologicznej w Karnaku Północnym („Les sanctuaires osiriens de Karnak: fouille des chapelles osiriennes nord et publication systématique des édifices osiriens”) przy Institut français d’archéologie orientale, w ramach której zajmuje się studiami nad programem dekoracyjnym kaplic Ozyrysa. Prowadziła także samodzielny projekt dokumentacji stroju prywatnego w grobowcach prywatnych z Okresu Późnego w Asasif, Sakkarze i Gizie oraz grobowcu Petozyrysa w Tuna el-Gebel. Dr Aleksandra Hallman-Mikołajczak jest autorem siedemnastu prac naukowych, w tym dziesięciu w języku angielskim. Publikowała m.in. w „The Journal of Egyptian Archaeology”, „Journal of American Research Center in Egypt”.